BACH MAGNIFIEK

BACH MAGNIFIEK
Slotconcert Bachfestival Antwerpen 2023

Nele Geerinckx, sopraan
Jan Wouters, altus
José Pizarro Alonso, tenor
Tom van Bogaert, bas

The Antwerp Baroque Orchestra
Het Groot Akkoord voorbereid door Els Spanhove

Algemene leiding: Emmanuel van Kerckhoven

Programma:
J.S. Bach   I   Magnificat   I  BWV 243
J.D. ZELENKA   I   Magnificat   I   ZWV 107

Tijdens de vespers op kerkelijke hoogfeesten kon het Magnificat niet ontbreken.
J.S. Bach schreef een feestelijke versie in z’n eerste jaar in Leipzig (1723), dat zeker met Kerst werd uitgevoerd. Begin jaren 1730 hernam hij die, en herwerkte hij die tot een ‘definitieve versie’. Dat deed Bach op dat moment trouwens wel vaker. Dit is de versie die u te horen krijgt.
Elk vers van het lied wordt door Bach apart behandeld. De verschillen in bezetting zorgen voor de nodige afwisseling: koorstukken, solistische aria’s, duetten en zelfs een trio (‘Suscepit Israel’). In dat trio hoort u trouwens de gregoriaanse melodie in lange noten.
Niet dat dit het enige ‘Magnificat’ is dat Bach ten gehore bracht. Tijdens gewone vespers zal hij alternatim-versies gebruikt hebben (al dan niet met participatie van het volk), in het Duits, maar op de grote feesten hoorde men graag Latijn.
Hierbij zal hij ouder materiaal (Palestrina bijv.) gebruikt hebben, maar ook werk van collega’s gebracht hebben.
We weten bv. dat hij een kopie bezat van het Magnificat van zijn zeer gewaardeerde collega uit Dresden:
J. D. Zelenka (1679-1745).
Deze Boheemse componist was actief in Dresden. Hij speelde ‘violone’ – basviool en kreeg aan het eind van z’n leven de titel ‘kirchencomponist’. De muzikale aandacht in Dresden ging echter meer uit naar de moderne opera, waardoor toch lang in de schaduw is gebleven. Van zijn muziek (o.a. 3 reeksen Vesperpsalmen, incl. Magnificat) is maar een klein deel bewaard. De versie die u te horen krijgt stamt uit dezelfde tijd als die van Bach en heeft dus ook in Leipzig geklonken.